Pliki cookies to małe tekstowe pliki które są automatycznie przechowywane w przeglądarce przez stronę internetową podczas Twojej wizyty.
Ale co one tam robią?
Czy są szkodliwe czy pomocne, powinny być usuwane i blokowane czy witane z radością?
Tutaj można zapoznać się z ciasteczkami z internetu. W tym artykule ze szczegółami poznamy co to są pliki cookies, czym są i do czego mogą zostać użyte.
Pliki cookies w internecie – podstawowe informacje
Pliki cookies, te małe tekstowe pliki są zapisywane w Twojej przeglądarce kiedy serfujesz w internecie, są źródłem niepokoju dla wielu użytkowników. Część użytkowników nie zdawałoby sobie sprawy z ich istnienia gdyby nie okienka wymagające „akceptowania cookies” do korzystania z różnych stron internetowych.
Czym są i dlaczego w ogóle są?
Pliki cookies wyjaśnione w 2,5 min. przez The Guardian (eng)
Początkowo, cookies były stworzone, żeby dać stronie internetowej pamięć, ulepszając doświadczenia użytkownika podczas korzystania ze strony internetowej umożliwiając płynna i bardziej intuicyjną interakcję użytkownika ze stroną internetową.
Dziś cookies nadal umożliwiają dostosowanie i personalizację treści jednak faktycznie cookies stały się obosiecznym mieczem.
Z jednej strony cookies ułatwiają Twoje cyfrowe życie.
Personalizują doświadczenia przeglądania internetu, umożliwiając Twoim ulubionym stronom witać Cię przyjaźnie pamiętając Twoje ustawienia pomiędzy wizytami.
Dzięki cookies strony prezentują się w jak najbardziej dostosowany sposób użytkownikom, umożliwiają sugestie i inspiracje pasujące do Twoich zainteresowań i potrzeb.
Pliki cookies także oszczędzają Ci sporo czasu i wysiłku, przechowując te dane które musisz podawać za każdym razem, żeby dokonać np zakupu.
Z drugiej strony, pliki cookies zbierają informacje o Tobie i Twojej cyfrowej aktywności w prosty i przejrzysty sposób.
Używając cookies, strona internetowa może śledzić Twoje dokładne akcje podczas przeglądania strony: które artykuły szybko przewijasz a przy których zatrzymujesz się i czytasz, co sprawia, że klikasz i udostępniasz?
Dane użytkowników stają się wyjątkowo cennym towarem i metody ich pozyskiwania stają się coraz bardzo wyrafinowane.
Im więcej firmy wiedzą o użytkownikach, tym lepiej mogą znaleźć i ostatecznie sprzedać produkty maksymalizując zyski.
Przez połączenie danych użytkownika takich jak wiek, płeć i położenie wraz z zapisem poprzednich cyfrowych aktywności, wyszukiwarki internetowe i strony internetowe mogą profilować użytkowników z ciągle ulepszaną dokładnością.
Ta delikatna segmentacja użytkowników wpływa na wszystkie aspekty Twoich doświadczeń podczas przeglądania od tego jakie reklamy są wyświetlane do Twoich wyników wyszukiwania z wyszukiwarki internetowej.
Definicja: Co to jest cookie i co robi?
Plik cookie to mały plik tekstowy automatycznie zapisywany na Twoim komputerze przez stronę internetową kiedy ją przeglądasz.
Celem jest rozpoznanie Cię przez stronę internetową i zachowanie pewnych informacji o Tobie. Te informacje to może być Twój login, preferencje językowe itd więc nie musisz tego ustawiać ponownie podczas każdej następnej wizyty.
W wielu przypadkach strony są personalizowane przez pliki cookies, co sprawia, że strony nie mogą funkcjonować poprawnie bez ich użycia.
Na przykład, authentication cookie mowi stronie czy jesteś zalogowany na stronie czy nie i jakie konto jest zalogowane, stąd do jakich części strony masz dostęp a do jakich nie.
Cookie to po prostu łańcuch znaków alfanumerycznych więc może zawierać właściwie wszystko i służyć wielu celom.
Można wyróżnić następujące typy:
- Niezbędne (Strictly Necessary) Cookies
- Wydajnościowe (Performance) Cookies
- Funkcyjne (Functionality) Cookies
- Profilujące (Targeting) Cookies
- Inne/nieznane Cookies
Trzy pierwsze kategorie są niezbędne albo służą do optymalizacji doświadczenia użytkownika, przeznaczenie kolejnych jest potencjalnie bardziej kontrowersyjne.
Zdecydowana większość cookies instalowanych na komputerze podczas przeglądania internetu pochodzi od stron trzecich i służy identyfikacji Ciebie jako konsumenta, umożliwiając wyrafinowane profilowanie do celów marketingowych podczas Twojego surfowania w internecie.
Sprawdzanie cookies: Jakie cookies mam na komputerze?
Średnio strona internetowa zapisuje około 20 plików cookies na Twoim komputerze.
Wszystkie cookies mają datę przedawnienia. Jednak ta data może być ustawiona daleko w przyszłość.
Na przykład Google AdWords ustawia czas życia cookies na 540 dni.
Więc jeśli nigdy nie blokujesz albo ręcznie kasujesz plików cookies, prawdopodobnie masz ich całkiem sporo zapisanych na komputerze.
To niekoniecznie jest problem: cookies zajmują bardzo mało miejsca na dysku i pracują w tle.
Możesz sprawdzić, edytować i usuwać pliki cookies ze swojego komputera.
Jednak zanim naciśniesz „usuń wszystkie pliki cookies” w przeglądarce, warto pamiętać, że prawdopodobnie zajdzie potrzeba wpisania wszystkich danych ponownie podczas odwiedzania wielu witryn.
Poza tym, nowe pliki cookies zostaną zainstalowane ponownie podczas Twojej kolejnej wizyty.
Pliki cookies są zapisywane przez różne przeglądarki więc metoda sprawdzania zależy od tego jakiej przeglądarki używasz.
Żeby zobaczyć swoje pliki cookies, sprawdź instrukcje swojej przeglądarki internetowej tutaj.
Jak długo żyje plik cookie?
Każdy plik cookie ma nazwę i datę przydatności.
Kiedy strona wysyła cookie, pyta Twoją przeglądarkę żeby zapisała dany plik cookie i przechowywała go pod pewną nazwą do określonej daty i godziny.
Zgodnie z prawem, pliki cookies powinny być kasowane conajmniej co 12 miesięcy, ale niektóre cookies są przechowywane znacznie dłużej np cookie Google Adwords może być przechowywane nawet do 540 dni.
Z technicznego punktu widzenia nie ma limitu na jak długo plik cookie może zostać zapisany. Były znane są przykłady kiedy plik cookie miał ustawioną długość życia na ponad 7000 lat!
Jakie informacje przechowywuje plik cookie?
Będąc małym plikiem zawierającym tekst plik cookie może zawierać dowolną treść.
Każdy programista może zapisać dowolne informacje w pliku cookie.
Te informacje mogą np zawierać nazwę użytkownika i hasło, ustawienia strony lub to co zostało w Twoim koszyku zakupowym w sklepie internetowym.
Cookies mogą zawierać ogromną ilość informacjio użytkowniku, jak np grupa wiekowa, płeć, położenie geograficzne, preferencje językowe, historię wyszukiwania i tym podobne.
Właściwie to każdy plik cookie jest małą tabelką do wyszukiwania zawierającą pary danych (klucz, wartość) np (imię, Jan) (nazwisko, Kowalski).
Kiedy cookie zostało wczytane przez kod po stronie serwera lub komputerze klienta, dane mogą być pobrane i użyte do odpowiedniej personalizacji strony internetowej.
Możesz spróbować odczytać zawartość dowolnego pliku cookie używając dowolnego edytora tekstowego np Notatnik na swoim komputerze.
Gdzie są przechowywane pliki cookies?
Cookies są przechowywane na dysku twardym komputera, a dokładniej w folderze Twojej przeglądarki internetowej takiej jak Internet Explorer, Firefox, Safari, Chrome, itp.
Przeglądarki na Twoim komputerze nie komunikują się między sobą. Znaczy to w praktyce, że jeśli szukasz swoich następnych wakacji używając Google Chrome reklamy hoteli i wynajmu samochodów nie pokażą się w Firefox.
Żeby zobaczyć i zarządzać plikami cookies na swoim komputerze, musisz sprawdzić jak to robić osobno dla każdej przeglądarki jakiej używasz na swoim komputerze.
Zobacz instrukcje jak przeglądać i zarządzać plikami cookies w rożnych przeglądarkach (eng).
Jakie są rodzaje plików cookies?
Ogólnie pliki cookies można przydzielić do jednej z następujących kategori, ze względu na czas ich trwania i pochodzenie:
- Cookies Sesji (Session Cookies): Jak nazwa wskazuje pliki cookies sesji są tymczasowe i przedawniają się kiedy opuszczasz stronę. Ten typ plików cookies jest używany głównie przez sklepy internetowe do przechowywania informacji o zawartości koszyka kiedy robisz zakupy w sieci.
- Cookies Trwałe (Permanent Cookies): W przeciwieństwie do plików cookies sesji, trwałe cookies mogą pozostać na Twoim dysku długo po zakończeniu trwania sesji. Zgodnie z prawem powinny być usuwane conajmniej co 12 miesięcy, ale równie dobrze plik cookie może pozostać na dysku na zawsze. Te pliki cookies mogą przechowywać dane takie jak login, dane kontaktowe, numery kont, żeby nie było potrzeby wpisywania ich za każdym razem kiedy używasz danej strony.
- Cookies Bezpośrednie (First-party Cookies): Te cookies są zapisywane przez stronę którą bezpośrednio odwiedzasz. Te pliki cookies są często używane do zapamiętania informacji o Tobie i o Twoich ustawieniach.
- Cookies Stron Trzecich (Third-party Cookies): Te pliki cookies są zapisywane nie przez stronę którą bezpośrednio odwiedzasz ale pochodzą od innych dostawców. Np odwiedzając stronę cnn.com może ona posiadać przycisk „Lubie to” Facebooka. Ten przycisk zapisze cookie które może być odczytane przez Facebooka. Celem tych plików cookies jest często zbieranie szczególnych danych, żeby przeprowadzać różne badania zachowań, demografii a także do kierunkowego marketingu itp.
Jak bezpieczne są pliki cookies?
Z czysto technicznego punktu widzenia, pliki cookies nie stanowią zagrożenia dla Twoich danych czy komputera.
Nie są ani aplikacjami ani programami szpiegującymi.
Są małymi, pasywnymi plikami tekstowymi i same z siebie nie mogą niczego zrobić.
Jednak pliki cookies przechowują praktyczne informacje i umożliwiają stronom trzecim śledzenie Twoich cyfrowych działań.
Z wprowadzeniem nowego rozporządzenia UE dotyczącego danych prywatnych – Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) lub z angielskiego The General Data Protection Regulation (GDPR), łatwiejsze stanie się zrozumienie jakie informacje są zbierane, przez kogo i w jakim celu.
Przed wprowadzeniem nowej regulacji UE, wiedza jakie informacje są gromadzone, jak są używane i jakim stronom trzecim są udostępniane, jest delikatnie mówiąc ograniczona.
Czy powinienem usuwać cookies?
Cookies działają w tle więc nie powinny powodować szczególnych problemów.
Są jednak pewne przypadki kiedy powinny zostać usunięte.
Dane przechowywane w pliku cookie czasem mogą być w konflikcie ze stroną do której się odnoszą, np jeśli strona została uaktualniona, powodując błędy kiedy próbujesz załadować stronę ponownie.
Skoro pliki cookies to po prostu pliki na dysku komputera zajmują jego przestrzeń. Jednakże każdy plik to zaledwie kilka KB, mogą być zostawione w spokoju przez dłuższy czas.
Wreszcie, cookies przechowują Twoje dane użytkownika umożliwiając serwerom śledzenie Twoich działań.
Zatem, żeby chronić Twoją prywatność, dobrym pomysłem jest krytyczne patrzenie na to jakie pliki cookies są zapisywane na Twoim komputerze.
Czy pliki cookies są złe?
Z technicznego punktu widzenia, pliki cookies są nieszkodliwe.
Są zwykłymi plikami tekstowymi i nie mogą być użyte np do przeglądania danych na dysku Twojego komputera albo przechwycenia innych informacji z Twojego komputera.
Jednakże, strony i wyszukiwarki internetowe zwiększają użycie cookies do śledzenia użytkowników kiedy surfuja w internecie, zbierając wysoce osobiste informacje i często potajemnie transferują te informacje do innych stron bez pozwolenia czy ostrzeżenia.
Śledzące dane są również używane do udostępnienia użytkownikom i administratorom stron informacji do bardziej trafnego sugerowania zakupów, treści czy usług.
Z jednej strony wielu użytkowników może to docenić.
Na przykład jeden z najbardziej popularnych funkcji Amazon.com jest sekcja You-Might-Also-like prezentująca rekomendowane produkty bazując na poprzednich wizytach i historii zakupów.
W tym samym czasie, mogą i gromadzą wrażliwe dane osobiste i używają ich np do wyświetlania natrętnych reklam ukierunkowanych do ściśle określonych segmentów użytkowników.
Co to są pliki cookies, cache i tymczasowe pliki internetowe?
Cookie to plik tekstowy utworzony przez stronę internetową i przechowywany na Twoim komputerze do użycia w przyszłości.
Cache z drugiej strony to kopia plików i obrazów do których miałeś dostęp w internecie.
Za każdym razem kiedy pobierasz plik przez swoją przeglądarkę internetową (Internet Explorer, Firefox, Chrome, etc.), przeglądarka ją zapisuje (w tzw cache).
W ten sposób nie musi pobierać tych samych plików lub obrazów za każdym razem kiedy klikasz Powrót.
W niektórych przeglądarkach cache jest przechowywany w tymczasowych plikach internetowych (Temporary Internet Files).
Tymczasowe pliki internetowe to folder który służy przeglądarce jako miejsce przechowywania(cache) plików stron i innych multimediów ze stron internetowych.
Powinieneś co jakiś czas czyścić cache, żeby umożliwić swojej przeglądarce bardziej wydajne działanie.
